Allerzielen: stilstaan bij wie er niet meer zijn

Wat ooit een strikt katholieke traditie was, vindt nu weerklank bij een veel breder publiek. Want het verlangen om onze overledenen te herdenken kent geen religieuze grenzen.

Je merkt het overal: steeds meer mensen zoeken naar manieren om hun doden te herdenken. Waar rouwverwerking vroeger vaak iets was wat je in stilte deed, zoeken we nu vaker elkaar op. We willen onze verhalen delen, samen stilstaan bij wie we missen. De donkere maanden nodigen daar ook toe uit. Het najaar wordt bijna vanzelf een metafoor: zoals de natuur zich terugtrekt, zo keren ook wij ons naar binnen, naar herinneringen aan wie er niet meer zijn.

Deze behoefte aan samen herdenken krijgt dit jaar vorm in het Allerzielenconcert dat op 30 oktober in de Nieuwe Kerk van Delft plaatsvindt. Voor het tweede jaar brengt Het Nederlands Bach Consort een programma dat persoonlijke verhalen verbindt met muziek van Bach, Pärt en Elgar.

Het concert ontstond vorig jaar uit een simpel maar krachtig idee: muziek kan wat woorden vaak niet kunnen. Het geeft ruimte aan verdriet zonder het op te willen lossen, het biedt troost zonder het gemis weg te nemen. Wie wel eens bij zo'n concert is geweest, weet hoe dat voelt - die collectieve stilte waarin iedereen zijn eigen herinneringen koestert.

Wat dit concert echt bijzonder maakt, is hoe het tot stand komt. Het publiek en de zangers werden gevraagd hun herinneringen te delen, samen met de muziek die daarbij hoort. Uit al die inzendingen ontstond een programma dat aanvoelt als één groot gedeeld verhaal. Een lappendeken van herinneringen, zoals de organisatoren het zelf noemen. Brenda Koper leest de verhalen voor, en componist Victor Kioulaphides schreef speciaal voor deze gelegenheid een nieuwe compositie op het gedicht 'Dromen' van Bauke Vermaas.

Het citaat dat het concert zijn titel geeft, raakt je meteen: "Het verlies is van toen, het gemis is van nu." Dat is het precies. Het verlies ligt vast in het verleden, heeft een datum, een tijdstip. Maar het gemis? Dat blijft actueel, komt in golven, wordt wakker bij een geur, een melodie, een lege stoel aan tafel. Juist in de weken rond Allerzielen voelen veel nabestaanden dit sterker.

De Nieuwe Kerk in Delft is een prachtige plek voor dit concert. Deze monumentale ruimte heeft door de eeuwen heen ontelbare levens zien komen en gaan. De kerk staat midden in de stad, toegankelijk voor iedereen - je hoeft niet gelovig te zijn om hier binnen te stappen. Dat maakt het tot de perfecte plek voor wat Allerzielen in wezen is: een menselijk ritueel dat ons verbindt in onze kwetsbaarheid.

Het concert op 30 oktober, twee dagen voor Allerzielen zelf, markeert het begin van wat veel mensen ervaren als een maand van herdenking. November heeft vaak de naam grauw en somber te zijn, maar juist deze periode van inkeer biedt ruimte voor bezinning. We leven in een tijd die constant vooruit jaagt. Allerzielen is dan een uitnodiging om even stil te staan, namen weer hardop uit te spreken, verhalen te delen.

Acht zangers van Het Nederlands Bach Consort geven stem aan wat we vaak niet onder woorden kunnen brengen. Hun muziek wordt een brug tussen verleden en heden, tussen afwezigheid en aanwezigheid, tussen jouw persoonlijke verdriet en wat we allemaal delen als mensen die verliezen kennen.

Als je overweegt om te gaan: het concert is bedoeld voor iedereen die iemand mist. Of dat nu recent is of al jaren geleden, of je nu vaak aan diegene denkt of juist probeert het een plek te geven. In de donkere dagen voor november biedt dit concert een moment om samen stil te staan, te luisteren, en misschien even niet alleen te zijn met je gemis.

Datum en tijd: Donderdag 30 oktober 2025
Locatie: Nieuwe Kerk, Markt 80, Delft
Uitvoerenden: 8 zangers van Het Nederlands Bach Consort